बाकी सब बाराती...?
Sunday, 27 May 2012|
Marathi Shayar
अल्पसंख्याकांचा विश्वास प्राप्त केल्यामुळेच गोव्यात भारतीय जनता पक्षाची सत्ता येऊ शकली याचे उदाहरण देत भाजपचे राष्ट्रीय अध्यक्ष नितीन गडकरी यांनी कार्यकर्त्यांना यशाचे हेच सूत्र देशभरात अवलंबण्याचे आवाहन केले आहे. त्याचवेळी भाजपच्या कार्यकर्त्यांनी नरेंद्र मोदी यांचे 'गुजरातका शेर आया'च्या गजरात स्वागत केले.
मोदींच्या आगमनानंतर कार्र्यत्यांत जोश निर्माण झाला, असेही बातम्यांत आवर्जून नमूद करण्यात आले आहे. भाजपच्या राष्ट्रीय कार्यकारिणीतील या घटनाक्रमाचा अर्थ सांगण्याची गरज नाही. गडकरींचे बोलणे कार्यकर्त्यांनी यशवंतराव चव्हाण प्रतिष्ठानच्या सभागृहातच ऐकून किंवा न ऐकूनच सोडून दिले असणार यात संशय नाही.
अटलबिहारी वाजपेयी यांच्या अंधेरा छटेगा, सुरज निकलेगा, कमल खिलेगा या घोषणेत गडकरींनी कार्यकर्ता जुटेगा या वचनाची भर भले घातली असेल; पण कार्यकर्ता अटलबिहारींच्या वैचारिक पठडीशी आजही फटकूनच वागतो आहे, हे मोदी यांचे स्वागत ज्या पद्धतीने झाले त्यावरून लक्षात येते. भाजपच्या राष्ट्रीय कार्यकारिणीचे दोन दिवसांचे अधिवेशन मुंबईत काल संपले.
या दोन दिवसांतील घटना, तेथील भाषणे आणि नेत्यांचा आविर्भाव पाहता हा पक्ष देशाची सूत्रे ताब्यात घेण्याच्या दिशेने वाटचाल करतो आहे, असे वाटले नाही. सहा राज्यांत स्वबळावर सत्ता आणि चार राज्यांत सत्तेतील भागिदारी यामुळे राजकीयदृष्ट्या भाजप सध्या मजबूत दिसतो. काँग्रेसची सैरभैर अवस्था, यूपीए-२चे अपयश व सतत बाहेर येत असलेले महाघोटाळे यामुळे केंद्रात सत्ताबदलासाठी अनुकूल वातावरणही तयार आहे. परंतु वाईट खेळपट्टीवर एक संघ ढेपाळला, तर त्याच खेळपट्टीवर धावा काढणे दुसऱ्या संघालाही अवघड जावे, तशी सध्या भाजपची अवस्था आहे. निवडणुका दृष्टिपथात आल्या, की आधी आपला नेता कोण ते घोषित करण्याची भाजपची परंपरा आहे. त्यात अनेकदा विजय गृहीत धरला जातो आणि 'बाजारात तुरी' अशी अवस्था होते, हे वारंवार दिसले आहे. आताही तेच घडते आहे. मोदी-संजय जोशी यांचे वैर व राष्ट्रीय कार्यकारिणी हे वेगळे मुद्दे होते. परंतु गडकरींच्या जोशीप्रेमापेक्षा मोदींचा करिष्मा मोठा ठरून गडकरींना नमते घ्यावे लागले. गडकरींना अध्यक्षपदाची आणखी एक टर्म मिळाली, तरी त्यासाठी घटनादुरुस्ती सुचवली जात असतानाच लालकृष्ण अडवाणी यांना आपल्या आजारी नातेवाईकांची आठवण व्हावी, हे 'कमल खिलेगा'चे लक्षण नव्हे.
अडवाणी ज्येष्ठ नेते असले तरी त्यांचे ज्येष्ठत्व आता पंतप्रधानपदासाठी उपयोगी नाही, असे भाजपला वाटते आहे. गुजरातच्या प्रगतीमुळे मोदी लोकप्रिय आहेत असे कुणाला वाटत असेल, तर त्यांना त्या भ्रमात राहू द्यावे. त्यांची हिंदूंचा तारणहार ही प्रतिमाच त्यांना 'गुजरातका शेर' म्हणवते, हे सर्वांना माहीत आहे. सध्या देशातील आघाड्यांचे राजकारण पाहता सर्व-संमतीचा उमेदवार होऊ शकेल, अशा व्यक्तीचेच नाव पंतप्रधानपदाचा उमेदवार म्हणून पुढे यावे, असा मतप्रवाह आहे. अशा लोकांसाठी मोदी हे आज हिरो असले, तरी सर्व-संमतीची वेळ आली की ते 'झीरो' ठरतील याची खात्री आहे. मोदींना बाद केल्यावर या निकषावर आपलीच नावे पुढे येतील, असे स्वराज व जेटली यांना वाटते. त्यात आता गडकरींनी स्पर्धा वाढवली आहे. ते मास लीडर नसले तरी त्यांची 'घडवून आणण्या'ची क्षमता मोठी आहे आणि प्रसंगी माघार घेण्याचा शहाणपणा किंवा मनाचा मोठेपणाही ते दाखवू शकतात, हेही त्यांनी संजय जोशी प्रकरणी दाखवून दिले.
अडवाणी व स्वराज यांनी कार्यकारिणीनंतरच्या रॅलीला पाठ दाखवली, त्यावरून खरा संघर्ष मोदी-गडकरी यांच्यात आहे, असे दिसते. अलीकडील पाच राज्यांच्या विधानसभा निवडणुकांतील काम-गिरीचा उल्लेख कार्यकारिणीत होणे स्वाभाविक होते. परंतु येडीयुरप्पांचे बंड, त्यांच्या-वरील आरोप, कुशवाह यांच्या प्रवेशावरून रंगलेले नाट्य, भ्रष्टाचाराविरुद्धच्या चळवळीत पक्षाची भूमिका हे टाळण्यात आले. गडकरींच्या दृष्टीने त्यांच्या होमपीचवर हा सामना सुरळीत पार पडणे व त्यांच्या दुस-या टर्ममधील अडचणी दूर होणे, हे अधिक महत्त्वाचे होते; तर कार्यकारिणी कुठेही झाली, तरी आवाज आपलाच असेल हे दाखवून देणे मोदींच्या प्रतिमेला आवश्यक होते. गुजरातका शेर राज्याबाहेर आपला प्रदेश वाढवू पाहत आहे; तर संघाच्या मुख्यालयातून गडकरींना तयार राहण्याचे आदेश दिले जात आहेत. 'बाकी सब बाराती है', असा याचा अर्थ घ्यावा काय? किमान आत्ता तरी असे दिसते.
मोदींच्या आगमनानंतर कार्र्यत्यांत जोश निर्माण झाला, असेही बातम्यांत आवर्जून नमूद करण्यात आले आहे. भाजपच्या राष्ट्रीय कार्यकारिणीतील या घटनाक्रमाचा अर्थ सांगण्याची गरज नाही. गडकरींचे बोलणे कार्यकर्त्यांनी यशवंतराव चव्हाण प्रतिष्ठानच्या सभागृहातच ऐकून किंवा न ऐकूनच सोडून दिले असणार यात संशय नाही.
अटलबिहारी वाजपेयी यांच्या अंधेरा छटेगा, सुरज निकलेगा, कमल खिलेगा या घोषणेत गडकरींनी कार्यकर्ता जुटेगा या वचनाची भर भले घातली असेल; पण कार्यकर्ता अटलबिहारींच्या वैचारिक पठडीशी आजही फटकूनच वागतो आहे, हे मोदी यांचे स्वागत ज्या पद्धतीने झाले त्यावरून लक्षात येते. भाजपच्या राष्ट्रीय कार्यकारिणीचे दोन दिवसांचे अधिवेशन मुंबईत काल संपले.
या दोन दिवसांतील घटना, तेथील भाषणे आणि नेत्यांचा आविर्भाव पाहता हा पक्ष देशाची सूत्रे ताब्यात घेण्याच्या दिशेने वाटचाल करतो आहे, असे वाटले नाही. सहा राज्यांत स्वबळावर सत्ता आणि चार राज्यांत सत्तेतील भागिदारी यामुळे राजकीयदृष्ट्या भाजप सध्या मजबूत दिसतो. काँग्रेसची सैरभैर अवस्था, यूपीए-२चे अपयश व सतत बाहेर येत असलेले महाघोटाळे यामुळे केंद्रात सत्ताबदलासाठी अनुकूल वातावरणही तयार आहे. परंतु वाईट खेळपट्टीवर एक संघ ढेपाळला, तर त्याच खेळपट्टीवर धावा काढणे दुसऱ्या संघालाही अवघड जावे, तशी सध्या भाजपची अवस्था आहे. निवडणुका दृष्टिपथात आल्या, की आधी आपला नेता कोण ते घोषित करण्याची भाजपची परंपरा आहे. त्यात अनेकदा विजय गृहीत धरला जातो आणि 'बाजारात तुरी' अशी अवस्था होते, हे वारंवार दिसले आहे. आताही तेच घडते आहे. मोदी-संजय जोशी यांचे वैर व राष्ट्रीय कार्यकारिणी हे वेगळे मुद्दे होते. परंतु गडकरींच्या जोशीप्रेमापेक्षा मोदींचा करिष्मा मोठा ठरून गडकरींना नमते घ्यावे लागले. गडकरींना अध्यक्षपदाची आणखी एक टर्म मिळाली, तरी त्यासाठी घटनादुरुस्ती सुचवली जात असतानाच लालकृष्ण अडवाणी यांना आपल्या आजारी नातेवाईकांची आठवण व्हावी, हे 'कमल खिलेगा'चे लक्षण नव्हे.
अडवाणी ज्येष्ठ नेते असले तरी त्यांचे ज्येष्ठत्व आता पंतप्रधानपदासाठी उपयोगी नाही, असे भाजपला वाटते आहे. गुजरातच्या प्रगतीमुळे मोदी लोकप्रिय आहेत असे कुणाला वाटत असेल, तर त्यांना त्या भ्रमात राहू द्यावे. त्यांची हिंदूंचा तारणहार ही प्रतिमाच त्यांना 'गुजरातका शेर' म्हणवते, हे सर्वांना माहीत आहे. सध्या देशातील आघाड्यांचे राजकारण पाहता सर्व-संमतीचा उमेदवार होऊ शकेल, अशा व्यक्तीचेच नाव पंतप्रधानपदाचा उमेदवार म्हणून पुढे यावे, असा मतप्रवाह आहे. अशा लोकांसाठी मोदी हे आज हिरो असले, तरी सर्व-संमतीची वेळ आली की ते 'झीरो' ठरतील याची खात्री आहे. मोदींना बाद केल्यावर या निकषावर आपलीच नावे पुढे येतील, असे स्वराज व जेटली यांना वाटते. त्यात आता गडकरींनी स्पर्धा वाढवली आहे. ते मास लीडर नसले तरी त्यांची 'घडवून आणण्या'ची क्षमता मोठी आहे आणि प्रसंगी माघार घेण्याचा शहाणपणा किंवा मनाचा मोठेपणाही ते दाखवू शकतात, हेही त्यांनी संजय जोशी प्रकरणी दाखवून दिले.
अडवाणी व स्वराज यांनी कार्यकारिणीनंतरच्या रॅलीला पाठ दाखवली, त्यावरून खरा संघर्ष मोदी-गडकरी यांच्यात आहे, असे दिसते. अलीकडील पाच राज्यांच्या विधानसभा निवडणुकांतील काम-गिरीचा उल्लेख कार्यकारिणीत होणे स्वाभाविक होते. परंतु येडीयुरप्पांचे बंड, त्यांच्या-वरील आरोप, कुशवाह यांच्या प्रवेशावरून रंगलेले नाट्य, भ्रष्टाचाराविरुद्धच्या चळवळीत पक्षाची भूमिका हे टाळण्यात आले. गडकरींच्या दृष्टीने त्यांच्या होमपीचवर हा सामना सुरळीत पार पडणे व त्यांच्या दुस-या टर्ममधील अडचणी दूर होणे, हे अधिक महत्त्वाचे होते; तर कार्यकारिणी कुठेही झाली, तरी आवाज आपलाच असेल हे दाखवून देणे मोदींच्या प्रतिमेला आवश्यक होते. गुजरातका शेर राज्याबाहेर आपला प्रदेश वाढवू पाहत आहे; तर संघाच्या मुख्यालयातून गडकरींना तयार राहण्याचे आदेश दिले जात आहेत. 'बाकी सब बाराती है', असा याचा अर्थ घ्यावा काय? किमान आत्ता तरी असे दिसते.
Posted in
महाराष्ट्र टाईम्स अग्रलेख
0 comments for this post
Leave a reply